1- توپوگرافي وضع زمين و تيپ خاك :

از نظر توپوگرافي شمال بخش به رشته كوههاي البرز كه داراي ارتفاع حدود 1200 متر بوده شروع شده و جنوب به اراضي كويري كه داراي ارتفاع حدود 1000 متر از سطح دريا مي باشد ختم مي شود شيب عمومي منطقه از شمال به جنوب و از غرب به شرق مي باشد. تيپ خاك عمدتاً رسي شني و با كيفيت خاك زراعي مناسب بوده و تنها در كوير بدليل افزايش ec فاقد كيفيت زراعي است اما خواص معدني دارد و مورد مصرف صنايع مي باشد.

2- پوشش گياهي :

زمينهاي بخش مركزي عموماً زراعي و تحت كشت انواع محصولات كشاورزي مي باشد و در صورت تامين آب مي توان به عنوان بخش بزرگي از قطب كشاورزي شهرستان از آن نام برد و محصولاتي از قبيل گندم ، جو ، پنبه ، خربزه و ذرت و ... و درختان و باغات انجير، انار ، زيتون گوجه سبز، زردآلو ، قيسي و بعنوان پوشش گياهي جلب نظر مي نمايد.

3- آب و هوا :

بخش مركزي در شمال از آب و هواي معتدل و در مركز و جنوب داراي آب و هواي نسبتاً خشك مي باشد كه بدليل قرار گرفتن در مجاورت كوير داراي آب و هوايي متغير با روزهاي گرم و شبهاي سرد مي باشد.

4- جمعيت و شاخص آن :

(تركيب سني –تركيب جنسي – نرخ رشد – شهري – روستايي – مهاجرت – ساكن ، غيرساكن – ايلات و طوايف): جمعيت بخش مركزي روستايي مي باشند و نرخ رشد در اين بخش حدود 4/2 مي باشد و عموماً مردم ساكن در روستاها هستند و ايل اليكايي – تركها – كردها و گيلك ها و سمناني از اقوام و قبايل معرف اين بخش مي باشند.

5- قوميت و زبان و فرق :

زبان مردم بخش مركزي فارسي است با لهجه اليكايي و سمناني و گيلكي

6- دين و مذهب :

دين مردم بخش اسلام و مذهب آنان شيعه است.

7- سنتها و آداب و رسوم خاص منطقه :

سنتها و آداب و رسوم اين بخش همانند ساير نقاط استان سمنان و شهرهاي كشور مي باشد چوب بازي و كشتي از سنتهاي رايج در ايل اليكايي و در مراسم عروسي مي باشد.

8- محصولات كشاورزي و دامپروري :

كشاورزي منطقه از نوع آب و مكانيزه و نيمه مكانيزه انجام مي شود و محصولات عمده آن گندم و جو، يونجه ، پنبه و محصولات عمده آن گوشت سفيد و قرمز و لبنيات مي باشد.. در اين بخش تعدادي گاوداري و گوسفند داري و مرغداريهاي گوشتي و تخمي و در مناطق ييلاقي زنبورداري فعال مي باشد.

9- جنگل و مراتع :

اين بخش از مراتعي با پوشش گياهان رايج در مراتع همچون گون ، درمنه ، خرشتر ، جارو درمنه ، اسپند و درختچه هاي گز و تاغ برخوردار است و مورد توجه دامپروران منطقه مي باشد. ضمناً مزارع گندم و جو و پنبه پس از برداشت علوفه مناسبي را براي گله هاي احشام فراهم مي نمايد و ارزش اقتصادي فراواني دارند.

10- صنعت و معدن :

كارخانه هاي متعددي در حوزه اين بخش فعال مي باشند كه از مهمترين آنها شركت خودروسازي لوتوس ، شركت روغن كشي زيتون ، فرآورده هاي تخم مرغي تلادم ، شموشك ، چكه ساز ، نيكان شيمي ارس ، تاوان سيليس ، رب گوجه ، توليد شن و ماسه ( پرويز ، حبله رود و شهرداري آرادان ) كارخانه آسفالت ، پنبه پاك كني ( سوري و ميلاد ) مي باشند. و معادن اين بخش شامل معادن گچ ، نمك ، شوره و سنگ و شن و ماسه فعال مي باشد.

11- صنايع دستي :

مردم اين بخش به صنايع دستي از جمله گليم بافي – فرش بافي – جاجيم بافي – نمد و صنايع چوبي از جمله معرق و كنيت اشتغال دارند.